مقدمه و تاریخچه

   امروزه با پیشرفت تکنولوژی ، طراحی و ساخت انواع ماشین آلات جابجایی مواد ، نیازکارخانه ها جهت جابه جایی در خط تولید و حمل بار در انبار ها به راحتی فراهم می شود و سرعت عمل و ایمنی پرسنل را نیز به همراه دارد که این مسئله ای مهم در صنایع بزرگ است.در تمام فعالیت های ساختمانی ، صنعتی و تجارتی به غیر از نیروی بازوی كارگر برای جابه جایی مواد با مقایاس وسیع از بالابرها و جرثقیل ها استفاده می شود . برای این منظور وسائل بی شماری مورد استفاده قرار می گیرد . ولی ما در اینجا جرثقیل ها را مورد بررسی قرار می دهیم. شناسایی این ماشینها در انتخاب آن به منظور اجرای كار به خصوصی به ما كمك می كند تا بتوان با حداقل هزینی و صرف وقت كار مورد نظر خود را انجام داد.

جرثقیل: به طور كلی جرثقیل وسیله ای است كه قابلیت حركت بار را همراه با محدودیت چه و به صورت افقی وچه به صورت عمودی دارد و در كل تشكیل شده از بوم(تیر شبك یا غیر شبك)، ارابه و یك قلاب كه كار آن بلند كردن اجسام و حركت آنها به وسیله حركت ارابه به وسیله حركت بوم است.

تاریخچه

جرثقیل ماشینی است که برای بلند کردن، پایین آوردن و جابجایی افقی بار به کاربرده می شود. واژه­ی(crane) در زبان انگلیسی به علت شباهت ظاهری این گونه ماشین ها با نوعی از پرندگان گردن دراز ماهی خوار،به این عنوان نامیده شده است. اولین نمونه از جرثقیل های ساخته شده توسط بشر از جنس چوب و به نام shaduf معروف بوده و در حدود چهار هزار سال پیش در مصر باستان برای جابجایی آب از چاه به کار می رفت.

     مهمترین تحول در طراحی جرثقیل در قرن شانزدهم میلادی صورت گرفت بدین طریق که برای افزایش محدوده دسترسی جرثقیل،به بازوی اصلی (Boom) آن ، بومی کمکی به آن (Jib) متصل شد. اما با وقوع انقلاب صنعتی، چدن و فولاد جای چوب را در ساختمان جرثقیل هاگرفتند.برای قرون متوالی، قدرت بدنی انسان و یا حیوانات منبع اصلی تامین نیروی این جرثقیل ها بود گر چه در آسیاب های بادی و آبی با مهار قدرت این نیروهای طبیعی، از آنها برای بالا بردن اجسام استفاده می شد ،در قرن نوزدهم با کشف نیروی بخار و اختراع برق، در ساختمان جرثقیل ها موتور درون سوز و موتورهای الکتریکی به کار گرفته شدند و در ساختمان جرثقیل به جای چوب از فولاد مقاوم استفاده شد.

در نیمه اول قرن بیستم با رشد جمعیت و پیشرفت فنون و صنعت ، انواع مختلفی از جرثقیل ها و بالابرها ساخته شدند.برای مثال در کشورهای اروپایی به علت کمبود زمین و رشد صنعت ساختمان ، برای دسترسی آسان وایمن به ارتفاع های بلند،جرثقیل های برجی Tower crane ساخته شد.

   شرکت جرثقیل سقفیدماگ از اولین شرکتهایی بود که به تولید جرثقیل سقفی پرداخت. که این جرثقیلها در ابتدا با نیروی بخار کار میکردند. در سال 1876 سامسون مور در انگلیس اولین جرثقیل سقفی برقی را تولید کرد. در طی سالیان دراز تجهیزات متفاوتی وارد عرصه جرثقیلهای سقفی شده اند یا از این عرصه خارج گشته اند.

که از آن جمله میتوان به ترمز بار وستون که هم اکنون استفاده نمیشود یا استفاده از سیم بکسل که استفاده از ان مرسوم است اشاره کرد.

  در کشور امریکا استفاده از جرثقیل های متحرک Mobile and Locomotive Crane با قابلیت نصب بر روی خودرو به منظور جابجایی بار در داخل شهرها و صنایع ساختمانی رایج گردید

 جرثقیل سقفی overhead crane  

     جرثقیلی است با پل متحرک حامل بالابر ثابت یا متحرک که با مکانیزم های خاص بالابری کار کرده و بار را جا به جا میکند. این جرثقیل ها معمولا در داخل سوله ها ، کارخانجات و کارگاهها برای جا به جایی بار کاربرد زیادی دارند. برخی از انوع این نوع جرثقیلها میتوانند بارهای بسیار سنگینی را جابجا کنند. برای آن در نظر گرفته شده است حرکت میکند .